InteresPublicznyaInteresGrupowyWPolskimPrawie

版权申诉

145 浏览量 2023-07-10 19:36:59 上传评论收藏 553KB PDF 举报

资源推荐

资源详情

资源评论

Electronic copy available at: http://ssrn.com/abstract=2150121Electronic copy available at: http://ssrn.com/abstract=2150121

*Corresponding author: Oskar Kowalewski, Akademia Leona Koźmińskiego, e-

mail:okowale@kozminski.edu.pl

Interes publiczny a interes grupowy w polskim prawie.

Analiza legislacji w latach 1989-2011

The public interest and the group interests in Polish law.

Analysis of legislation in years 1989-2011

Stanisław Alwasiak

Monika Lewandowska-Kalina

Lech Kalina

Oskar Kowalewski

Michał Możdżeń

Krzysztof Rybiński

Abstract

This paper presents the results of research on the implementation of group interests in the

legislative process in Poland, which were carried out on a sample of 1,365 laws passed in the

years 1990-2011. On the basis of the study we examine two related issues: the state of the

Polish legislation and legislation reflection of the impact of interest groups on the state of

public affairs. Therefore, the results do not give direct insight into the process of lobbying,

and only refers to the fact that the law favored some groups at the expense of the general

public. Calculations based on the data collected and logit model show, however, that the

current economic situation of the country, the state of public finances, the distance to the next

parliamentary elections, as well as a person who at the moment occupies the position of

Minister of Finance have a significant impact on the creation of law

Abstrakt

W artykule prezentowane są wyniki badania nad realizacją interesów grupowych w procesie

legislacyjnym w Polsce, które zostały przeprowadzone na próbie 1365 ustaw uchwalonych w

latach 1990-2011. Na ich podstawie w badaniu analizowane są dwie powiązane kwestie: stanu

polskiego prawodawstwa oraz legislacyjnego odzwierciedlenia wpływu grup interesu na stan

spraw publicznych. Wobec tego wyniki badań nie daje bezpośredniego wglądu w proces

lobbingu ustawowego, a jedynie odnosi się do faktu uprzywilejowania w prawie niektórych

grup kosztem ogółu społeczeństwa. Z obliczeń na podstawie zebranych danych i z

wykorzystaniem modelu logitowego wynika jednak, że istotny wpływ na tworzenie prawa ma

obecna sytuacja gospodarcza kraju, stan finansów publicznych, odległość do najbliższych

1. Wstęp

W państwach demokratycznych szeroko przyjmowanym przez badaczy celem działania

polityków wydaje się być „zadowolenie wyborców”, przynajmniej w takim zakresie, w jakim

zwiększa to ich szanse na reelekcję. To z kolei wydaje się sensownym założeniem, biorąc pod

uwagę racjonalny egoizm polityków, którzy dodatkowo świadomie wybrali tą, a nie inną

ścieżkę kariery. Owo zadowalanie wyborców może odnosić się do redystrybucji, jak i innych

form działania państwa (regulacja, dostarczanie dóbr publicznych). W szczególności jednak

redystrybucja wydaje się mieć tendencje do przybierania nieintuicyjnego kierunku – od

większości do mniejszości. Fakt ten kojarzony jest powszechnie z istnieniem i działaniem

tzw. grup interesów, które aktywnie dążą do realizacji preferowanych przez nie polityk.

Wydaje się, że jeszcze bardziej skomplikowana sytuacja ma miejsce w uwarunkowaniach

geopolitycznych i historycznych, w których znalazła się Polska.

W celu przeanalizowania powyższego problemu przeprowadzone zostały badania nad

realizacją interesów grupowych w procesie legislacyjnym w okresie wrzesień 2011 – luty

2012 na próbie 1365 ustaw uchwalonych w latach 1990-2011. Badanie te koncentrowało się

na dwóch powiązanych kwestii: stanu polskiego prawodawstwa oraz legislacyjnego

odzwierciedlenia wpływu grup interesu na stan spraw publicznych. Wobec tego niniejszy

artykuł nie daje bezpośredniego wglądu w proces lobbingu ustawowego, a jedynie odnosi się

do faktu uprzywilejowania w prawie niektórych grup kosztem ogółu społeczeństwa. W

poszukiwaniu przyczyn takiego stanu rzeczy odwołuje się do teorii grup interesu oraz szerszej

kategorii koncepcji w ramach nurtu tzw. „przechwycenia państwa” (state-capture theories), a

także teorii Politycznego Cyklu Koniunkturalnego oraz Politycznego Cyklu Budżetowego

(Boehm, 2007; Drazen, 2001). Odnosi się również do specyfiki polskiej struktury

instytucjonalnej konstytuującej ramy wpływu grup interesu na proces prawodawczy, niekiedy

zwanej „chwiejnym korporatyzmem” (Sroka, 2006).

Do badania wykorzystane zostały zebrane przez nas dane dotyczące eksperckiej oceny 1366

ustaw, dotyczących finansów publicznych, (czyli dokonujących redystrybucji zasobów

publicznych) i wolności gospodarczej, (czyli mających wpływ na warunki prowadzenia

działalności biznesowej w Polsce), które zostały uchwalone przez Sejm RP w latach XII 1989

– 2011. Każda ustawa oceniana była pod kątem realizacji interesu publicznego lub

grupowego, wpływu na wolność gospodarczą i finanse publiczne. Ponadto powstała w ten

sposób baza danych uzupełniona została o szczegółowe informacje dotyczące przebiegu

procesu legislacyjnego, takie jak podmiot występujący z inicjatywą ustawodawczą, długość

procedowania ustawy w parlamencie, czas jaki upłynął zarówno od inicjatywy jak i od

uchwalenia ustawy do wyborów parlamentarnych oraz o informacje dotyczące rządzącej w

momencie uchwalenia ustawy koalicji, jak również osobach pełniących w rządzie

eksponowane funkcje. Dodatkowo wprowadzone zostały również dane dotyczące wzrostu

gospodarczego i deficytu budżetowego, mające odzwierciedlać informacje o kondycji polskiej

gospodarki w trakcie trwania procesu legislacyjnego.

Artykuł został podzielony na pięć części: (1) wstęp opisujący specyfikę polskiego systemu

wpływu grup interesu na proces stanowienia prawa, (2) przegląd literatury teoretycznej oraz

empirycznej, (3) przedstawienie metodologii przeprowadzonego badania, (4) opis wyników

badań, (5) konkluzje i rekomendacje.

2. Przegląd literatury

Bogata teoretyczna i empiryczna literatura odnosząca się do fenomenu realizacji interesów

grupowych daje jednak podstawy do wyciągnięcia różnorodnych wniosków, które mogą

stanowić podstawę dla wyrażenia hipotez wiążących ów fenomen ze zmiennymi

gospodarczymi, budżetowymi, oraz związanymi z naturą procesu politycznego.

W szczególności dwie rodziny teorii mogą stanowić wygodny punkt wyjścia dla dalszego

wywodu: po pierwsze rodzina teorii „przechwytywania państwa” (state-capture) oraz rodzina

teorii Politycznego Cyklu Koniunkturalnego (Political Business Cycle, Political Budget

Cycle). Teorie „przechwytywania państwa” można dalej podzielić (niewyłącznie) na teorie

pogoni za rentą (rent-seeking) oraz teorie zachowań korupcyjnych (Boehm, 2007).

Pogoń za rentą jest konsekwencją istnienia państwa, które posiada władzę ustalania struktury

ciężarów i uprawnień nakładanych na podmioty społeczne. Pierwotnie tego typu działanie

opisał m.in. Mancur Olson (1965), a sformalizowane zostało przez Gordona Tullocka (1967),

choć naturalnie na ryzyko wykorzystywania państwa dla osiągnięcia prywatnych korzyści nie

przekładających się na dobrobyt społeczny wskazywali już klasycy (Mill, 1861). Do dziś

zjawisko funkcjonuje pod nazwą „pogoń za rentą” (rent-seeking) nadaną mu przez Anne

Krueger. Ekonomicznie ujmując renta jest to część wypłaty na rzecz czynnika produkcji,

która przekracza koszty konieczne do utrzymania jego zatrudnienia na niezmienionym

poziomie. W literaturze najczęściej pojawia się termin renta monopolistyczna, która polega na

czerpaniu przez monopol ponadnormatywnych zysków poprzez utrzymywanie ceny na

poziomie przekraczającym cenę „konkurencyjną”. Jednak w teorii rent-seeking renta

rozumiana jest szerzej, jako wiązka korzyści uzyskanych przez podmiot dzięki działaniu

procesu politycznego. Zjawisko pogoni za rentą prowadzi więc w dużej mierze do

negatywnych konsekwencji poprzez zaburzenie konkurencji, lub często nieuprawnioną

poprawę relatywnej sytuacji pewnych podmiotów. Dodatkowo koszty pogoni za rentą

wynikają nie tylko z efektów prowadzonej polityki, ale występują też po stronie podmiotów

podejmujących walkę o przeforsowanie korzystnej dla nich regulacji. Zasadniczo koszty te

ponoszone mogą być dwojako, albo w formie bezpośrednich transferów na rzecz decydentów

(wpłaty na fundusz partyjny, łapówki dla urzędników) (Peltzman, 1976), albo na rzecz

podjęcia lobbingu w celu uświadomienia władzy pożytecznych skutków konkretnej regulacji

(Hessami, 2010) . Prosty model opracowany przez Gordona Tullocka wskazuje, że całkowite

剩余25页未读，继续阅读

评论收藏

内容反馈

版权申诉

AbelZ_01

粉丝: 901
资源: 5441

Interes Publiczny a Interes Grupowy W Polskim Prawie_

最新资源

Interes Publiczny a Interes Grupowy W Polskim Prawie_

Sitios_de_Interes_Api：其余Api节点，Express，FireBase和y端点CRUD

Interes theory - chapter 3

Multiline balloon tooltips on ListView items

WMID BOT natashaclubs-interes-LAST-crx插件

达托斯_洪都拉斯

mapbox-viroreact-point-of-interes：使用增强现实技术将Mapbox和ViroReact集成以导航到POI

Docker.Jenkins.Continuous.Delivery

COVID-19:西班牙的COVID-19官方资料

Frogx Three Blog-crx插件

Plasmaunterstützte Abscheidung von BCN-Schichten

BCN 层的等离子体辅助沉积

Augelites Al2 (OH) 3 (XO4) (X [等于] P、As、V) 的 IR 和 NIR 光谱中的多次激发

Mehrfachanregungen in IR- und NIR-Spektren von Augeliten Al2(OH)3(XO4)(X [equals] P, As, V)

用人工智能和机器学习服务增强你的WordPress内容。- 10 / classifai

拿督斯危地马拉

Inverse elastographic method for analyzing the ocular lens compression test

具有乙炔二羧酸二价阴离子的配位聚合物

Koordinationspolymere mit dem Acetylendicarboxylat-Dianion

相关实用应用程序（Windows可用）

免费可用的ChatGPT网页版.zip

ChatGPT使用总结：150个ChatGPT提示词模板（完整版）

chromedriver-win64.zip

全国计算机二级WPSoffice精选350道选择题题库（含答案）.pdf

李飞飞自传 我看见的世界 The World I see

哈尔滨工业大学-ChatGPT调研报告-2023.3.6-94页.pdf

农村公交与异构无人机协同配送优化

4个亲测好用的ChatGPT4渠道

学术海报模板+论文科研+研究生

北森能力测评题库.zip

最新资源

李飞飞自传我看见的世界 The World I see